جلوبندی خودرو چیست؟
جلوبندی خودرو چیست و چه کاری انجام می دهد؟
جلوبندی به قسمت زیرین جلوی خودرو گفته می‌شود که وظیفه تعلیق یا خوش‌دستی (هندلینگ) خودرو در چاله‌ها، دست‌اندازها و پیچ‌های جاده را دارد. تعمیر و نگهداری این قسمت از خودرو بعهده جلوبندی ساز می‌باشد.
در مبحث خودرو، بحثی است به نام خوش‌دستی (هندلینگ) که البته بخش عمده‌ای از آن مربوط به مسائل فنی و طراحی ماشین می‌شود و بخشی از آن هم ناشی از میزان بودن تنظیم‌های خودرو است. ماشینی که به خوبی تنظیم باشد رانندگی راحت‌تری دارد
علائم خرابی جلوبندی خودرو:
۱- سواری خشک و خشن خودرو
با گذشت زمان، اجزای سیستم تعلیق خودرو به‌مرور فرسوده می‌شوند. شاید ساده‌ترین و بهترین راه برای تشخیص مشکلات سیستم تعلیق حسی است که خودرو هنگام سوارشدن به سرنشینان منتقل می‌کند. چراکه در صورت خرابی سیستم تعلیق، سواری خشک‌تر شده و تمامی برجستگی‌های جاده را به اتاقک خودرو منتقل می‌گردد که در برخی موارد نیز با صدای زیر شدید (جیغ کشیدن) همراه می‌شود.
۲- کشیده شدن خودرو در پیچ‌ها برخلاف فرمان راننده
اگر هنگام پیچیدن احساس کردید که وسیله نقلیه برخلاف فرمان شما عمل می‌کند، دلیل این امر به احتمال زیاد خرابی قطعه‌ای در سیستم جلوبندی است. بخش‌های مختلف سیستم تعلیق خودرو می‌توانند بر عواملی از قبیل: نحوه فرمان دهی، زاویه لاستیک‌ها و مرکز تعادل و بالانس خودرو اثرگذار باشند. وجود نقص فنی در هرکدام از قطعات سیستم جلوبندی و تعلیق می‌تواند راننده را با دشواری در فرمان دادن رو به رو کند. به‌عنوان مثال میله رابط فرمان در صورت آسیب‌دیدگی موجب تنبلی در پاسخ سیستم فرمان می‌شود. اساساً این بدین معنی است که خودروی شما توان مقابله برابر نیروی گریز از مرکز پیچ‌ها و پایدار نگه‌داشتن بدنه خودرو را ندارد که موجب افزایش خطر چپ کردن نیز می‌شود. بنابراین حتماً در اولین فرصت خودروی خود را جهت تعمیر سیستم تعلیق و جلوبندی به نزد تعمیرکاری مطمئن ببرید.
۳- وجود آج‌های ناهم‌سطح بر روی تایرها
لاستیک‌های خودرو را وارسی کنید. چنان چه متوجه شدید آج‌ها به‌طور ناهمگون ساییده شده‌اند یا با نقاطی صاف بر روی تایرها مواجه شدید این امر در اغلب موارد نشانه این است که سیستم تعلیق، در بالانس نگه‌داشتن خودرو شما ناتوان است و فشار نامساوی بر روی لاستیک‌ها اعمال می‌کند.
۴- روغن‌زدگی در کمک‌فنر و دیگر قطعات سیستم جلوبندی
درصورتی‌که به قسمت زیرین خودرو دسترسی دارید، به سیستم تعلیق و جلوبندی به‌طور مستقیم نگاهی بیندازید. درصورتی‌که فنر و کمک‌فنرها چرب و روغنی به نظر می‌رسند، این قطعه در حال نشت مایع بوده و درنتیجه به‌درستی کار نمی‌کنند. در این صورت نیاز به تعویض دارند.
۵- پاسخ نامناسب خودرو بهنگام آزمون تکان
اگر فکر می‌کنید که سیستم جلوبندی خودرو به مشکل برخورده است (بر اساس یکی از علائم بالا)، این آزمون ساده را انجام دهید:
زمانی که خودرو ایستاده است، وزن خود را روی خودرو بیندازید و آن را از طرف جلوی خودرو به پایین فشار دهید. چند بار آن را بالا و پایین کنید و سپس رها کنید. همین حرکت را در پشت خودرو انجام دهید. اگر پس از رها کردن شما، خودرو بیش از ۲ یا ۳ بار بالا و پایین شد، به این معنی است که سیستم تعلیق خودروتان فرسوده شده است.
اجزاء سیستم جلوبندی:
اگر بخواهیم قسمت های مختلف جلوبندی را بگوییم یک لیست بلند بالا باید اینجا بیاوریم.
ولی می توانیم 3 دسته اصلی برای جلوبندی ذکر کنیم، که مهمترین بخش های هر یک عبارت است از:
1. از سمت سیستم انتقال نیرو:
پلوس ها(گردگیر پلوس+ مشعلی + بدنه اصلی پلوس) (در ماشین های با محرک در چرخ های عقب وجود ندارد)
2. از سمت فرمان :
قرقری فرمان، سیبک های فرمان
3. از سمت فنر ها:
شاه فنر، کمک فنر، طبق، بوش طبق و ... (تعداد زیادی قطعات پلاستیکی با نام بوش و سیبک های گوناگون وجود دارد)
مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو
در اولین اقدام برای محافظت از جلوبندی خودرو باید به لاستیک ها یا همان تایر های خودرو سر بزنیم. جدا از میزان فشار باد لاستیک دها، میزان آج لاستیک ها هستند که از اهمیت بالایی برخوردارند. ساییدگی لاستیک ها می توانند ضررات زیادی را به جلوبندی خودرو وارد نمایند. لاستیک های محور جلوی خودرو در این زمینه بسیار مهم هستند و در خیلی از پارامترها تاثیر گذارند. گفتنی است تفاوت در میزان آج لاستیک های جلو هم می تواند در لرزش غربلیک خودرو تاثیر گذار باشد. پس در اولین گام باید کیفیت لاستیک های خودرو بخصوص محور جلو را بسنجید و در انتخاب لاستیک مناسب خودرو دقت کنید.
یکی دیگر از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو بالانس نبودن چرخ ها می باشد. همواره توصیه شده تا به بالانس بودن لاستیک های جلوی خودروی خود اهمیت دهید. بالانس نبودن چرخ های خودرو می تواند به راحتی فرمان خودرو را بلرزاند و حتی منجر به پیدایش عیوب غیر قابل پیش بینی شود.
میل تعادل خودرو هم همانطور که از اسم آن مشخص می باشد، کاربرد آن به منظور حفظ تعادل خودرو می باشد. این میله شکل خاصی دارد و نحوه اتصال آن باعث تقسیم نیروی پیچش بین چرخ ها در سر پیچ ها می شود. میل تعادل خودرو از خم شدن بیش از اندازه خودرو در سر پیچ ها به یک سمت جلوگیری می کند. این میله همچنین توسط دو عدد بوش محکم نگهداری می شود. اگر این بوش ها به هر دلیلی خراب شوند، غربلیک فرمان به لرزش در می آید و اصطلاحا فرمان می زند. بوش های تعادل همچنین در بی سر و صدا کار کردن سیستم تعلیق خودرو نقش زیادی خواهند داشت.
از قسمت های مهم دیگر خودرو که خراب آن از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو محسوب می شود بلبرینگ چرخ می باشد. خرابی بلبرینگ خودرو می تواند عیب های زیادی را ایجاد نماید که لرزش فرمان خودرو از جمله ی آنهاست. خرابی بلبرینگ چرخ صدای خاصی را تولید می کند که همین صدا می تواند دلیل خرابی بلبرینگ باشد. یعنی از همین صدا می توان به خرابی بلبرینگ چرخ ها پی برد.
کمک فنر های خودرو از مهمترین بخش های خودرو محسوب می شوند و نقش پررنگی در گرفتن ضربات جاده و کنترل نوسانات دارد. این وسیله اگر خراب شود می تواند مشکلات بسیار زیادی را ایجاد نماید. گاهی لرزش خودرو ناشی از خرابی یا خستگی کمک فنر می باشد که ارتعاشات زیادی را به سیستم فرمان خودرو و غربلیک خودرو منتقل می کند. در برخی مواقع شل بودن کمک فنر ها هم می تواند منجر به ایجاد صدا های اضافی و لرزش خودرو شود.
یکی دیگر از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو خرابی سیبک می بشد. زمانی که سیبک خودرو خراب شود و حرکت مفصلی آن با مشکل مواجه شود می تواند موجب ایجاد عیوبی شود. در اصل سیبک خودرو نباید دارای حرکت در محور Y ( قائم) باشد. به زبان ساده، سیبک خودرو نباید دارای حرکت عمودی آنچنانی داشته باشد. لقی مجاز سیبک در راستای عمودی باید آنقدر کم باشد که مثلا با دست حس نشود. پس خرابی و لقی سیبک خودرو می تواند منجر به لرزش فرمان شود و آسیب هایی را به جلوبندی خودرو وارد کند.
یکی دیگر از عوامل موثر در میزان لرزش فرمان، تنظیم زوایای فرمان می باشد. پس در صورت لرزش فرمان باید در اولین فرصت یک تنظیم فرمان انجام دهید. البته گاهی هم خرابی اتصالات مشکلاتی را ایجاد می کند.
یکی دیگر از مهمترین علل خرابی جلوبندی خودرو خرابی دیسک های ترمز می باشد. گاهی اوقات در زمان ترمزگیری لرزش هایی را در خودرو حس می کنیم که بیشتر در زمان تاب برداشتن دیسک های ترمز می باشد. برای رفع این عیب یا باید دیسک های ترمز را عوض کنید و یا به وسیله تراشکاری یک لایه از آن را بردارید.
انحراف خودرو به یک سمت هم می تواند نشانگر مشکلات فرمان خودرو را نشان دهد. در زمانی که در حال حرکت در مسیر مستقیم باشید اگر فرمان خودرو را برای چند لحظه رها کنید مشاهده می کنید که خودرو تمایل به خروج از مسیر مستقیم را دارد که دلایل آن هم اتصالات فرمان و تنظیم زوایای چرخ می باشد و بعضا با بالانس نمودن چرخ ها هم از بین می رود.